„Ço»unlukla ‚Ermeni eşittir terörist’ görüşü hakim“
23.04.2015
t-online.de: Sayın Dagdelen, Türkiye tarihiyle yüzleşme konusunda neden bu kadar zorlanıyor?
Sevim Dagdelen: Türkiye, Ermeni soykırımını kuruluşundan bu yana tanımamayı, deyim yerindeyse, kendisi için raison d’être (varlık gerekçesi, editörün notu) haline getirdi. Kaybolanlara dair hatıra bile yok edilmek istendi. Günümüzdeki AKP Hükümeti, bu yaşam yalanından yararlanmaya çalışıyor ve genel seçimlerin öngününde, milliyetçi çevrelerden daha fazla oy toplamak için, soykırımın tanınmasına karşı milliyetçi-islamcı kampanyaları bir kez daha gündeme getiriyor.
Federal Hükümet meclise sunduğu önergede, Ermeniler’in 1915’te imha edilmesini dolaysız olarak soykırım diye nitelemekten kaçınıp kınamıyor. Cumhurbaşkanı Erdoğan, bu duruşunda ayrıca bir de Federal Hükümetin bu tutumuyla destekleniyor. Bunun halkların kardeşliğiyle bir ilgisi yoktur. Çünkü halklar arasındaki kardeşlik yalanlar temelinde yükselemez. Osmanlı İmparatorluğu’nda, 1915/1916 yıllarında Ermeni halkına karşı gerçekleştirilen kitlesel katliamları soykırım olarak tanımlamak, aynı zamanda Alman subaylarının ve hükümet mercilerinin, zaman aşımına u»ramayan bir suça ortak olduklarını kabul etmek anlamına gelecektir.
Mesele gerçekten milliyetçilik ve militarizm siyaseti mi, yoksa savaş tazminatı ödemek zorunda kalmaktan korkmak gibi, meselenin özünde çok daha sıradan bir gerekçe mi yatıyor?
Savaş tazminatı ödemek veya hatta Ermenistan’ın toprak talebiyle bile karşı karşıya kalmak korkusu, gerçekten sadece ileri sürülen bir bahane. Her ne kadar Ermenistan’da bu tür talepleri ileri süren partilerin bulunması da, bu durumu değiştirmez. Hayır, meselenin özünde, bu kültürün Türkiye’nin kültürünün bir parçası olduğu hatırasını yok etmek ve böylece günümüzde Kürtlere, Alevilere, Zazalara ve diğer azınlıklara karşı bir toplumsal ortam yaratmak yönündeki istek ve çaba yatıyor. Hatırlayacak olursak; Karl Marx’ın Manifesto’su bile, 19. yüzyılda ilk olarak bir Ermeni partisi tarafından yayınlanmıştı. Miliiyetçiler işte bunu da unutturmak istiyor.
Türkiye’nin Ermeniler’i hala “düşman” olarak görmeye devam ettiğini düşünüyor musunuz?
Türkiye’de bugün iktidarda olan politika da, Ankara’nın tarihi çarpııtmasına boyun e»mek istemeyen Ermenilere karşı topyekün bir kışkırtma çabasını devam ettiriyor. Bu nedenle ço»unlukla zihinlerde beliren şu denklem geçerli kabul ediliyor: “Ermeni eşittir terörist.” AKP Hükümeti, bu şekilde bir düşman yaratarak kendi konumunu sağlamlaştırmak istiyor. Çünkü diğer milliyetlere karşı bu şekilde kışkırtılmasına izin veren birisi, AKP’nin giderek daha güçlü bir şekilde yöneldiği ümmetçi bir islamcılık politikasına karşı muhalefet etmeyecektir.
Türk toplumu neden soykırımın inkar edilmesine itirazda bulunmuyor?
Benim şöyle bir izlenimim var: Maalesef Cumhurbaşkanı Erdoğan ve AKP tarafından da sürdürülen bütün milliyetçi inkar kampanyalarına rağmen, Türkiye’de katledilen ve kaybedilen Ermeniler’e dair hatırayı bile yok etmek isteyen bu tarih siyasetini sineye çekmek istemeyenlerin sayısı giderek artıyor. Bu, önümüzde zorlu ve acılarla dolu bir süreç olacak. Çünkü unutulmasın ki; inkar yüzyıllık bir tarihe sahip.
Fakat İstanbul’da, bu kentteki Ermenilere yönelik soykırımın 100. yıldönümünde anma törenleri gerçekleştirilecek. Benim de katılacağım bu törenlerle ilk adımın atılmış olduğunu düşünüyorum. Türkiye’de toplumun, yalanlar üzerine inşa edilen ve hakim olan bu durumu uzun süre sineye çekmeyeceği konusunda iyimserim.
Söyleşiyi, Özkan Canel Atlıntop gerçekleştirmiştir.
